หมูป่าเป็นสัตว์ที่เลี้ยงง่ายสามารถใช้อาหารในท้องถิ่นที่มีคุณภาพต่ำและเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรเป็นอาหารได้เป็นอย่างดี ปัจจุบันความต้องการในการบริโภคเนื้อหมูมีค่อนข้างมากแต่มีผู้เลี้ยงน้อย ทำให้ผลผลิตเนื้อหมูป่ามีไม่เพียงพอ ดังนั้น ราคาเนื้อหมูป่าจึงสูงกว่าราคาเนื้อหมูปกติทั่วไป เกษตรกรจึงหันมาสนใจเลี้ยงมากขึ้น นอกจากนี้ยังสามารถเลี้ยงหมูในป่าในเชิงอนุรักษ์ เพื่อทดแทนหมูป่าตาธรรมชาติ ซึ่งในปัจจุบันมี จำนวนน้อยลง

เงื่อนไขความสำเร็จ

1 พื้นที่ที่ใช้เลี้ยงหมูป่าต้องอยู่ใกล้แหล่งวัตถุดิบอาหารสัตว์ราคาถูกหรือมีวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรเพื่อใช้เป็นอาหารเลี้ยงหมูป่าอย่างเพียงพอ
2 เกษตรกรต้องมีความรู้และประสบการณ์ในการเลี้ยงหมูป่า
3 ต้องมีแหล่งจำหน่ายพันธุ์และตลาดรับซื้อหมูป่าที่ชัดเจน แน่นอน

เทคโนโลยีและกระบวนการผลิต

พันธ์หมูป่า ลักษณะรูปร่างของสุกรป่าทั่วไปจะมีขนหยาบแข็ง มีสำน้ำตาลเข้มหรือ สีดำเข้ม หรือสีดอกเลา หนังหนา หน้ายาว จมูกยาว และแหลมกว่าสุกรพันธุ์พื้นเมือง ขาเล็กและเรียว ดูปราดเปรียวทั่วไปจะพบอยู่ 2 พันธุ์ คือ พันธุ์หน้ายาว และพันธุ์หน้าสั้น

โรงเรือนและอุปกรณ์ เนื่องจากหมูป่ายังมีพฤติกรรมเป็นสัตว์ป่า มีอาการตื่นเมื่อคนอยู่ใกล้ และอาจจะแสดงอาการดุร้าย ดังนั้น โรงเรือนจะต้องสร้างให้แข็งแรงทนทาน โดยใช้วัสดุก่อสร้างที่หาในบริเวณพื้นที่อาจไม่จำเป็นต้องเทพื้นซีเมนต์ แต่ต้องมีรั้วรอบที่มิดชิด ป้องกันหมูป่าขุดดินมุดหนีออกมานอกรั้วได้ ควรจะมีการแยกคอก พ่อ-แม่พันธุ์, คอกคลอดเป็นสัดส่วนอย่างชัดเจน เพื่อป้องกันอันตรายที่เกิดกับลูกหมูป่า

อาหารและการให้อาหาร อาหารหมูป่า มีความหลากหลาย เนื่องจากหมูป่า สามารถใช้อาหารในท้องถิ่นที่มีคุณภาพต่ำและเศษวัสดุเหลือใช้ทางเกษตรได้เป็นอย่างดี เช่น ต้นกล้วย มันสำปะหลัง มันเทศ ข้าวโพด ผลปาล์ม ผักชนิดต่างๆ นอกจากนี้สามารถผสมอาหารเลี้ยงหมูป่าได้เอง โดยใช้มันเส้นสับเป็นชิ้นเล็กๆ 60 ส่วน รำ 40 ส่วน เกลือป่นเล็กน้อยคลุกเคล้าให้เข้ากัน หมักในภาชนะปิดสนิท นาน 1 เดือน จากนั้นนำมาให้หมูป่ากินเป็นอาหาร โดยให้วันละมื้อ

การจัดการเลี้ยงดู เกษตรกรควรเริ่มด้วยการเลี้ยงหมูป่าพ่อ-แม่พันธุ์อายุ 3 เดือน การจัดการเลี้ยงดูหมูป่าควรใช้อัตราการผสมพันธุ์พ่อพันธุ์ 1 ตัวต่อแม่พันธุ์ 5-10 ตัว หมูสาวผสมพันธุ์ได้เมื่ออายุ 7 เดือน และจะอุ้มท้อง 114 วัน โดยจะให้ลูกประมาณ 5-6 ตัวต่อครอก ซึ่งพ่อ-แม่พันธุ์จะสามารถเลี้ยงเพื่อผสมพันธุ์ได้นานประมาณ 5-6 ปี การเลี้ยงพ่อ-แม่พันธุ์ควรจะต้องแยกเป็นสัดส่วน เมื่อแม่หมูป่าท้องใกล้คลอดจะต้องแยกแม่ออกจากฝูงมาอยู่ที่คอกคลอดเพื่อป้องกันพ่อหมูป่ากัดทำร้ายลูก ซึ่งในระยะนี้ผู้เลี้ยงควรระวังอันตรายจากแม่หมูป่าเพราะจะมีนิสัยดุร้ายขึ้น ดังนั้น ผู้เลี้ยงควรที่จะรบกวนแม่หมูป่าให้น้อยที่สุดการเลี้ยงปัจจุบันจะมุ่งเพื่อการจำหน่ายพันธุ์ ได้แก่ ลูกหมูป่าอายุ 3 เดือน แต่ถ้าเลี้ยงจนโตหมูป่าที่โตเต็มที่จะหนักประมาณ 80 กิโลกรัม ก็จะจำหน่ายให้กับผู้บริโภคได้

การสุขาภิบาล ถึงแม้ว่าหมูป่าจะมีสุขภาพแข็งแรงกว่าสุกรชนิดอื่นๆ แต่ผู้เลี้ยงก็ควรจะต้องให้ความสนใจหมั่นดูแลสุขภาพหมูป่าที่เลี้ยง ควรมีการถ่ายพยาธิและทำวัคซีนตามโปรแกรมที่กำหนด

ต้นทุนและผลตอบแทน

สำหรับการเลี้ยงหมูป่า 1 ชุด ซึ่งประกอบด้วย พ่อพันธุ์ 1 ตัวและแม่พันธ์ 5 ตัว
ต้นทุน ในส่วนต้นทุนหลัก จะได้แก่ ค่าพ่อแม่พันธุ์ ค่าโรงเรียนและอุปกรณ์ ซึ่งจะมีต้นทุนประมาณ 15,000 – 25,000 บาท

ผลตอบแทน จะได้จากการจำหน่ายลูกหมูป่า (อายุ 3 เดือน) ประมาณ ปีละ 30 ตัว จำหน่ายในราคาตัวละ 1,500 บาท มีผลตอบแทนประมาณ 45,000 –50,000บาท โดยในปีต่อมาผลตอบแทนจะเพิ่มขึ้นและจะมีจุดคุ้มทุนในปีที่ 3 ทั้งนี้ต้นทุนการผลิตและผลตอบแทนจะมีความผันแปรไปตามสภาวะตลาด ขนาดการผลิต และแหล่งที่เลี้ยงเป็นสำคัญ ดังนั้นก่อนการตัดสินใจเลี้ยง เกษตรกรจำเป็นต้องศึกษาข้อมูลและรายละเอียดในการเลี้ยงให้ชัดเจน

แหล่งข้อมูลและรายละเอียดเพิ่มเติม

– กลุ่มวิจัยและพัฒนาสัตว์เล็ก กองบำรุงพันธุ์สัตว์ กรมปศุสัตว์ โทร.0-2653-4453
– ศูนย์วิจัยและบำรุงพันธุ์สัตว์/สถานีวิจัยทดสอบพันธุ์สัตว์ ในพื้นที่ใกล้เคียง
– สำนักพัฒนาการปศุสัตว์และถ่ายทอดเทคโนโลยีกรมปศุสัตว์ กรุงเทพฯ โทร. 0-2653-4471
– สำนักพัฒนาการปศุสัตว์จังหวัดทุกจังหวัดทั่วประเทศ
– สำนักสุขศาสตร์และสุขอนามัยที่ 1-9
– นางน้อย สว่างเมฆ 63/2 หมู่4 ต.ท่าเสา อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี 71150 โทร. 0-1795-9606
– นางบุศรารัตน์ เสาวมล 203/23 หมู่ 1 ต.ท่าขนุน อ.ทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี 71180 โทร.0-9811-7423

ที่มา : หนังสือ 117 อาชีพการเกษตร